1 lipca | czwartek | godz. 19.00 | Kino Kosmos

bilety: 15/18 zł

Światowy Dzień Architektury / Spodek – 50. rocznica otwarcia Hali Widowiskowo-Sportowej 

+ promocja książki Anny Syski „Spodek w Zenicie. Przewodnik po architekturze lat 1945–1989 w województwie śląskim“ | spotkanie z autorką poprowadzi Mariusz Ciszewski

+ pokaz filmu archiwalnego z budowy Spodka

+ pokaz filmu „Archikosmos”, reż. Marcin Zasada, Marcin Nowak, Polska 2018, 33 min

Rozmowa o książce Anny Syski „Spodek w Zenicie. Przewodnik po architekturze lat 1945–1989 w województwie śląskim” stanie się pretekstem do dyskusji o zmieniających się funkcjach miasta będącego złożoną siecią powiązań między architekturą, przyrodą a człowiekiem. Porozmawiamy o Katowicach jako przestrzeni, w której łączą się różne narracje tworzone przez zmieniające się okoliczności społeczne, polityczne, ekonomiczne czy też ekologiczne. Wspólnie z autorką prześledzimy losy najbardziej spektakularnych, symbolicznych katowickich obiektów.

Anna Syska – historyczka i popularyzatorka architektury. Współautorka i redaktorka kilku książek, autorka kilkudziesięciu artykułów naukowych. Autorka książki „Spodek w Zenicie. Przewodnik po architekturze lat 1945–1989 w województwie śląskim”,  której wydawcą jest Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki. Wśród jej zainteresowań znajdują się przede wszystkim architektura XX wieku, budownictwo sportowe oraz architektura koncernu Bata. Miłośniczka żelbetu. Prowadzi popularny profil na Instagramie @to_tylko_architektura. Obecnie pracuje na stanowisku Miejskiego Konserwatora Zabytków w Tychach.

„Spodek w Zenicie. Przewodnik po architekturze lat 1945–1989 w województwie śląskim”

120 realizacji w 33 miejscowościach. Dzieła ikoniczne, założenia i budynki okresu socrealizmu, interesujące przykłady architektury poodwilżowej, eksperymenty konstrukcyjne i technologiczne, duże osiedla mieszkaniowe, a nawet zupełnie nowe miasta. Publikacja inaugurująca serię przewodników Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki ukazuje fenomen architektury województwa śląskiego.

Tytuł książki pochodzi od nazw dwóch katowickich budynków: Hali Widowiskowo-Sportowej Spodek i Domu Handlowego Zenit. Połączenie to wskazuje na minioną już świetność tej architektury. Trzy dekady, jakie upłynęły od czasu transformacji ustrojowej, pozwalają spojrzeć na realizacje lat 1945–1989 z innej perspektywy. Dystans czasowy pomaga dostrzec zarówno jej plusy, jak i minusy, pozwala na spojrzenie bez negatywnych skojarzeń związanych z epoką, w której budynki te powstawały. Okres PRL był dla architektury czasem niezwykle trudnym, ale i interesującym. Obfitował w różnorodne zjawiska, stylistyki, problemy projektowe i wykonawcze.

W przewodniku Anny Syski każdy znajdzie coś dla siebie – zarówno ci, którzy dopiero poznają architekturę okresu PRL, jak i ci, którzy orientują się w niej dość dobrze. Książka pozwala uzupełnić dotychczasowe informacje, poznać obiekty mniej znane, a także zachęca do ponownego odkrywania miejsc, które mijamy na co dzień. Pokazuje, że budynki to nie tylko ściany i dach, lecz również historie, które się za nimi kryją: dzieje i okoliczności powstawania poszczególnych obiektów oraz losy ludzi – projektantów, inwestorów, budowlańców, użytkowników – które są nierozerwalnie z nimi połączone.

o filmie „Archikosmos”:
Film dokumentalny o katowickiej powojennej architekturze modernistycznej i o tym jak era kosmicznych odkryć inspirowała śląskich architektów. Pół wieku temu Katowice nie wychowywały astronautów. Produkowały rzesze górników przodowych. W Polsce nie było jednak drugiego miasta o tak pozaziemskich horyzontach. Choć z orbitalnej perspektywy Katowice wyglądały jak gęsta chmura dymu, to tu w latach 50., 60. i 70. snuto i spełniano architektoniczne wizje marsjańskiej przystani na Ziemi, gdy cały świat oddawał się najróżniejszym rozważaniom na temat nadchodzącej kolonizacji kosmosu. Epoka zwana space age pozostawiła w Katowicach fascynujące, ale i zupełnie zapomniane dziś cywilizacyjne dziedzictwo. (za filmpolski.pl)

Fotosy: materiały reżysera, Wojciech Radwański

o wydarzeniu Film i Miasto vol. 3
Miasto: NOWA NADZIEJA | 17 czerwca – 29 sierpnia 2021

Pokazy filmowe, dyskusje, warsztaty, wycieczki miejskie i działania w plenerze.

Udział biorą: architekci, socjolodzy, urbaniści, edukatorzy, kulturoznawcy, specjaliści od przyrody.

Na przełomie wiosny i lata 2021 roku Instytucja Filmowa Silesia Film powraca do swojego cyklicznego wydarzenia FILM I MIASTO realizowanego we współpracy z katowickim oddziałem Stowarzyszenia Architektów Polskich. Trzecia edycja, która potrwa od czerwca do sierpnia, będzie poświęcona miastu i kształtowaniu się miejskich aktywności w nowej, pandemicznej i postpandemicznej rzeczywistości. Będzie nas interesowało, jak miasto – jego obiekty, przestrzenie i działania – zmienia się i odpowiada na nasze potrzeby w obliczu powracających lockdownów, konieczności zachowania społecznego dystansu czy potrzeby dookreślenia nowych, bezpiecznych form uczestnictwa w miejskich aktywnościach. Chcemy zaprosić wszystkich do namysłu nad podstawowymi aspektami nowej codzienności: zmianą systemu, który dotychczas strukturyzował życie społeczne; najbliższym otoczeniem, które od ponad roku jest naszą bezpieczną przestrzenią; technologią, z którą jeszcze bardziej staliśmy się połączeni; przyszłością, w której lokujemy nasze nadzieje. Do rozmów zaprosimy architektów, socjologów, specjalistów od przyrody, urbanistów, psychologów i kulturoznawców.

W ramach wydarzenia odbędą się dyskusje, warsztaty i pokazy filmowe. Uczestników wydarzenia FILM I MIASTO vol. 3 zaprosimy do trzech katowickich kin: Kina Kosmos, Kina Światowid i Kinoteatru Rialto, gdzie będą odbywać się seanse filmowe i spotkania. Zaproponujemy również aktywności w plenerach, które stały się dla mieszkańców miasta swoistym substytutem wakacji, podróży, spotkań, wytchnienia… Specjalne spotkanie poświęcimy również najbardziej charakterystycznemu obiektowi Katowic – SPODKOWI, który w tym roku obchodzi swoje 50. urodziny.

Tegoroczna edycja wydarzenia FILM I MIASTO będzie dotyczyć miasta nie tylko w ujęciu teoretycznym, ale – bardziej niż kiedykolwiek – w praktycznym, ze szczególnym odniesieniem do aktywności miejskich, plenerów i działań uwzględniających perspektywy przyszłości i zmiany.