O filmie LUSTRO

Twórcy i misja

Stowarzyszenie Auschwitz Memento od wielu lat realizuje swoją misję starając się przypominać o wyjątkowym doświadczeniu historycznym Polaków, jakim było zmaganie się z dwoma zbrodniczymi, totalitarnymi systemami: niemieckim nazizmem i sowieckim komunizmem. Opowiadamy historie ważne z punktu widzenia społeczeństwa i polskiej racji stanu, takie, odnośnie których mamy głębokie przekonanie, że jeśli my ich nie opowiemy, to już być może nikt tego nie zrobi. Nasz trud został doceniony nagrodą Wydarzenie Historyczne Roku 2014 za akcję PROJEKT: PILECKI w plebiscycie organizowanym przez Muzeum Historii Polski, a także nominacją do prestiżowej nagrody Strażnik Pamięci 2015.


Nasz bohater

Film LUSTRO opowiada o Edwardzie Padkowskim. Nasz bohater urodził się w 1920 r. w Bohorodycy koło Hrubieszowa. W 1938 r. dostał się na studia na Politechnice Lwowskiej. Po napaści sowieckiej pułk, w którym służył, przedarł się na Lubelszczyznę. W bitwie z Niemcami pod Zwolą Padkowski został ciężko ranny i trafił do szpitala w Zamościu. Uciekł z niego, gdy po zajęciu miasta Sowieci zaczęli wywozić polskich żołnierzy na Wschód.

W maju 1941 r. wraz z kilkoma kolegami z NOW został aresztowany przez Niemców za kolportaż tygodnika "Walka". Po brutalnym śledztwie 25 maja 1941 r. trafił do Auschwitz. Pracował przy budowie zakładów chemicznych Buna Werke. Później został przydzielony do komanda krawieckiego.

Jego znajomy z NOW, który również trafił do Auschwitz, Wincenty Ciesielczuk, trafił do komanda mierników. Po pewnym czasie udało mu się ściągnąć tam Padkowskiego. Miernicy wychodzili codziennie poza obóz. Mieli kontakty z przyobozowym ruchem oporu z AK. Padkowski był już wtedy zaprzysiężonym członkiem konspiracji w obozie. Myślał o ucieczce, ale plany odkładał ze względu na stosowaną przez SS odpowiedzialność zbiorową i represje wobec rodziny uciekiniera.

Dopiero, gdy Armia Czerwona zajęła Lubelszczyznę, 11 sierpnia 1944 r., Padkowski z Ciesielczukiem uciekli wykorzystując kontakty z oddziałem AK "Sosienki". Dołączyli do grupy AK "Garbnik" (Edward Padkowski był ostatnim żyjącym jego członkiem). Wspólnie z "Sosienkami" zorganizowali kilka zbiorowych ucieczek z obozu. Wolność odzyskało dzięki temu 21 więźniów Auschwitz. Wszyscy dołączyli do AK.

Po przejściu frontu przez Beskid Żywiecki, kompania "Garbnik" została zdemobilizowana. Padkowski z Cielsielczukiem przed powrotem w rodzinne strony odwiedzili rodzinę Jedlińskich w Łękach-Zasolu, by podziękować im za ofiarność podczas wojny i pomoc uciekinierom. Od Heleny Jedlińskiej usłyszeli: "Chłopaki! Uciekajcie NKWD was szuka!". Sowieci posiadali listę więźniów Auschwitz, którzy uciekli z obozu do AK. Padkowski utrzymywał, że musieli ją otrzymać od kogoś z bliskiego otoczenia Józefa Cyrankiewicza, więźnia Auschwitz, który pełnił istotną rolę w obozowej konspiracji. Po wojnie został on premierem PRL.

Padkowski, nie ujawniając przynależności do AK i nie przyznając się do ucieczki z Auschwitz, rozpoczął studia w Lublinie. Potem przeniósł się na Politechnikę Łódzką. Współorganizował pogrzeb studentki zgwałconej i zamordowanej przez sowieckich żołnierzy za co został aresztowany przez łódzkie UB, w którym rządził komunistyczny zbrodniarz Mieczysław Moczar. Gdy podczas przesłuchania oficer UB wyszedł, Padkowski uciekł przez okno. Wyjechał do Gdańska, gdzie kontynuował studia. Później Wincenty Ciesielczuk ściągnął go do Gliwic, gdzie jako wykładowca Politechniki Śląskiej, pracował do emerytury.

Film

Nasz film to 45 minutowy dokument, w którym opowieść głównego bohatera ilustrują sceny fabularyzowane oraz dokumentalne zdjęcia realizowane współcześnie w miejscach i plenerach, w których miała miejsce akcja. Film ilustruje i dopełnia także swoim udziałem rodzina Edwarda Padkowskiego (do najmłodszych prawnuczek). Ilustracyjnym walorem są także elementy wystawy Mariana Kołodzieja „Klisze pamięci” pokazującej w przejmujący sposób obozowe życie w KL Auschwitz i postać św. Ojca Maksymiliana Kolbe, z którym nasz bohater zetknął się w obozie.